چه رمزارزهایی از الگوریتم اجماع اثبات سهام استفاده می‌کنند؟

الگوریتم‌های اجماع، در جهت کمک کردن به اعضای بلاکچین برای رسیدن به یک توافق و اجماع ایجاد شده‌اند و این الگوریتم‌ها انواع مختلفی دارند. الگوریتم اجماع اثبات کار (Proof of Work)، الگوریتم اجماعی است که در بلاکچین بیت کوین نیز استفاده شده است و به مصرف زیاد انرژی و توان عملیاتی بالا نیاز دارد در نتیجه استفاده از این مکانیزم هزینه بالایی در پی دارد. الگوریتم اجماع اثبات سهام (PoS - Proof of Stake) نیز مانند الگوریتم اجماع اثبات کار (Proof of Work)، نوعی الگوریتم اجماع است که در بین بلاکچین‌هایی که با هدف افزایش مقیاس‌پذیری ایجاد شده‌اند، محبوبیت فراوانی پیدا کرده است. اما چه ارزهایی از اثبات سهام استفاده می‌کنند و بهترین آن‌ها کدام است؟

در ادامه این مقاله با بیتفا همراه باشید تا به پاسخ این سوالات بپردازیم.

الگوریتم اجماع اثبات سهام چیست؟

قبل از آن که به سراغ انواع الگوریتم‌های اثبات سهام و بلاکچین‌های بر پایه آن برویم، بهتر است ابتدا با این نوع الگوریتم بیشتر  آشنا شویم. در الگوریتم اجماع اثبات کار (که در بیت کوین نیز استفاده شده است) ماینرهایی وجود دارند که با مصرف میزان زیادی برق و با استفاده از توان عملیاتی بالا، امنیت بلاکچین را تامین می‌کنند. اما در مقابل در بلاکچین هایی که از الگوریتم اجماع اثبات سهام استفاده می‌کنند، به جای ماینر، اعتبارسنج (validator) وجود دارد. اعتبارسنج‌ها مقداری از ارز بومی آن بلاکچین (برای مثال ارز آدا ارز بومی بلاکچین کاردانو است) را وثیقه قرار می‌دهند و به واسطه آن وثیقه، تراکنش‌ها را تایید می‌کنند و امنیت شبکه را تامین می‌کنند؛ در صورتی که خطایی از یک اعتبارسنج سر بزند، به میزان خطای رخ داده، مقداری از وثیقه برداشته می‌شود و در مقابل اگر اعتبارسنج عملکرد درستی داشته باشد، پاداش دریافت می‌کند.

برای راه‌اندازی اعتبارسنج، باید بالاتر از یک میزان مشخص از آن ارز را وثیقه قرار دهید. با این وثیقه گذاری شما اعتبارسنج راه‌اندازی می‌کنید و یک استخر استیکینگ ایجاد می‌کنید. اما برای شرکت در فعالیت شبکه لازم نیست حتماً حجم بالایی از آن ارز را وثیقه قرار دهید و یک تعتبارسنج راه‌اندازی کنید، شما می‌توانید به هر میزان از ارز بومی یک بلاکچین را در استخر یکی از اعتبارسنج‌های رراه‌اندازی شده قرار دهید (اعتبارسنجی که معتبر باشد) و به نسبت وثیقه خود، پاداش دریافت کنید که به این کار استیکینگ گفته می‌شود. (البته درصد پاداش برای افرادی که  اعتبارسنج راه‌اندازی کرده‌اند از دیگر کاربران بالاتر است).

اعتبارسنج‌ها به صورت تصادفی انتخاب می‌شوند تا تراکنش‌ها را تایید و بلاک‌ها را ایجاد کنند. در مکانیزم اجماع اثبات سهام انرژی و هزینه خیلی کمتری نسبت به مکانیزم اجماع اثبات کار مصرف می‌شود. برای اطلاعات بیشتر در رابطه با الگوریتم اجماع اثبات سهام، می‌توانید مقاله "همه چیز درباره مکانیزم اجماع اثبات سهام" را مطالعه کنید.

کدام بلاکچین برای اواین بار از الگوریتم اجماع اثبات سهام استفاده کرد؟

ایده استفاده از مکانیزم اجماع اثبات سهام برای اولین بار توسط سانی کینگ (Sunny King) و اسکات نادال (Scott Nadal) در سال 2012 ارائه شد. دلیل ارائه این ایده، مصرف بالای برق در الگوریتم اجماع کار بود. بیت کوین به دلیل استفاده از الگوریتم اجماع اثبات کار مصرف انرژی خیلی بالایی داشت و دو محقق نام برده برای حل این مشکل ایده استفاده از الگوریتم اجماع اثبات سهام را ارائه دادند.

پس از ارائه ایده اثبات سهام، اولین پروژه بلاکچینی که از این ایده در سیستم اجماع خود استفاده کرد، بلاکچین Peercoin با ارز بومی PPC بود. بلاکچین Peercoin در ابتدای فعالیت خود توجه زیادی را به خود جلب کرد و در سال 2014 در رتبه 4ا ام بازار رمزارزها قرار گرفت. پس از Peercoin پروژه‌های بلاکچینی دیگری مانند Nxt ایجاد شدند و از الگوریتم اجماع اثبات سهام استفاده کردند؛ اما به دلیل ایجاد پروژه‌های جدیدتر و قوی‌تر، پروژه‌هایی مانند Peercoin و Nxt جایگاه خود را به بلاکچین‌ها و ارزهای دیجیتالی با فناوری پیشرفته‌تر دادند و دیگر این پروژه‌ها جایگاه مناسبی در رتبه بندی ارزهای دیجیتال ندارند.

در ادامه این مطلب به دیگر پروژه‌های بلاکچینی که از الگوریتم اجماع اثبات سهام استفاده می‌کنند خواهیم پرداخت و با هر کدام از آن‌ها بیشتر آشنا خواهیم شد.

اثبات سهام در بلاکچین کاردانو

بلاکچین کاردانو (Cardano) از معروف‌ترین بلاکچین‌های نسل سوم است که از الگوریتم اجماع اثبات سهام استفاده ‌می‌کند. بلاکچین کاردانو برای حل کردن مشکل مقیاس‌پذیری در نسل‌های قبلی خود، یعنی بلاکچین‌های نسل یک (مانند بیت کوین) و بلاکچین‌های نسل دو (مانند اتریوم) به وجود آمد. کاردانو در سیستم اجماع خود از پروتکل Ouroboros که یک پروتکل بر پایه PoS است استفاده می‌کند.

پروتکل Ouroboros چیست؟

پروتکل Ouroboros یک پروتکل بر پایه PoS است که هسته شبکه کاردانو به حساب می‌آید و توجه بخصوصی به امنیت دارد. پروتکل Ouroboros برای حل کردن مشکل اصلی بلاکچین‌های نسل یک و نسل دو، یعنی مقیاس‌پذیری پایین و مصرف بالای انرژی بوجود آمده است. این پروتکل با توزیع کردن قدرت و توان کنترل شبکه در بین استخرهای شبکه کاردانو، مقیاس‌پذیری بلاکچین کاردانو را تا حد زیادی افزایش داده و مصرف انرژی را بشدت کاهش داده است. مصرف انرژی در بلاکچین کاردانو نسبت به بلاکچین بیت کوین، چند میلیون برابر بهینه‌تر است و دلیل این بهینه سازی استفاده از پروتکل Ouroboros است.

پاداش استیکینگ در بلاکچین کاردانو

ارز بومی بلاکچین کاردانو، ADA نام دارد و برای تبدیل شدن به عضوی از این شبکه باید ارز آدا را در استخرهای مرتبط استیک کنید. پاداش سالانه استیکینگ آدا حدود 5 درصد است.

آیا پولکادات هم از PoS استفاده می‌کند؟

پولکادات (Polkadot) نیز مانند کاردانو از معروف‌ترین بلاکچین‌های نسل سومی است اما با یک تفاوت بزرگ، پولکادات بجز آن که هدف از بین بردن مشکل مقیاس‌پذیر را دارد، هدف تبدیل شدن به بستری برای ایجاد و راه‌اندازی دیگر بلاکچین‌‌ها و ایجاد ارتباط مستقیم بین آن‌ها را نیز دارد (این دسته از پروژه‌ها را، پروژه‌های لایه صفر می‌نامند). پولکادات برای رسیدن به این هدف از مکانیزم GRANDPA-BABE استفاده کرده است. GRANDPA-BABE نوعی مکانیزم اجماع بر پایه NPoS است. خود الگوریتم NPoS بر پایه PoS ایجاد شده است. NPoS (Nominated – Proof of Stake) مخفف عبارت اثبات سهام نامزد شده است. پس در نتیجه پولکادات هم از نوعی PoS استفاده می‌کند.

پاداش استیکینگ در بلاکچین پولکادات

درصد پاداش استیکینگ در بلاکچین پولکادات بالاتر از بلاکچین کاردانو است. در شبکه پولکادات در مقابل استیک کردن ارز بومی یعنی ارز Dot، سالیانه حدود 14 درصد پاداش پرداخته می‌شود. (سالیانه 14 واحد Dot پاداش به ازای استیک کردن هر 100 واحد از آن)

اثبات سهام به روش نمایندگی شده

بلاکچین‌های Tron و Eos نیز از PoS استفاده می‌کنند اما از یک نوع خاصی از آن‌. DPoS (Delegated – Proof of stake) مخفف عبارت اثبات سهام نماینگی شده است. در این نوع از اثبات سهام، دارندگان ارز بومی، این اجازه را دارند تا با توجه به ارزهای خود، نماینده مورد نظر خود را انتخاب کنند. علاوه بر بلاکچین‌های Tron و Eos دیگر بلاکچین‌هایی مانند IoTex و Tezos نیز از این نوع سیستم اجماع ستفاده می‌کنند.

میزان پاداش استکینگ در بلاکچین‌هایی که از DPoS استفاده می‌کنند

در بلاکچین Tron، ارز Trx ارز بومی است و می‌توانید با استیک کردن آن، سالیانه حدود 3 تا 5 درصد پاداش دریافت کنید. این میزان در بلاکچین IoTex (با ارز بومی Iotx) 11درصد است و در بلاکچین Tezos به ازای استیک کردن هر 100 واحد XTZ (ارز XTZ ارز بومی بلاکچین Tezos است) میتوانید سالیانه 4 تا 6 پاداش دریافت کنید.

دیگر چه بلاکچین‌هایی از اثبات سهام استفاده می‌کنند؟

از دیگر بلاکچین‌هایی که از اثبات سهام استفاده می‌کنند می‌توان به گزینه‌های زیر اشاره کرد.

بایننس اسمارت چین (Binance smart chain)

با رشد دیفای، برنامه‌های غیرمتمرکز (Dapps)، تقاضای بالایی در پروژه‌های بلاکچینی که قابلیت پشتیبان از قراردادهای هوشمند را داشتند (مانند اتریوم) ایجاد کردند. اتریوم به دلیل استفاده از الگوریتم اجماع اثبات کار، مقیاس‌پذیری پایینی داشت و به تنهایی توان تحمل این حجم از تقاضا را نداشت.

زنجیره هوشمند بایننس (BSC) از این فرصت استفاده کرد و با استفاده از نوعی الگوریتم اجماع بر پایه PoS خود را به بستری مقیاس پذیر برای راه‌اندازی برنامه‌های غیرمتمرکز تبدیل کرد. زنجیره هوشمند بایننس با استفاده از الگوریتم اجماع PoSA (Proof of Stake–Authority) زمان تولید بلاک‌ها و کارمزد تراکنش‌ها را کاهش داد و یک بستر مقیاس‌پذیر برای برنامه‌های غیر متمرکز ایجاد کرد که این موضوع باعث رشد قیمتی  بالا در ارز بومی آن، یعنی ارز BNB شد. البته قابل ذکر است که زنجیره هوشمند بایننس، توجه خود را صرفاً بر روی مقیاس‌پذیری قرار داده و توجهی به تمرکز زدایی ندارد. در ادامه دیگر بلاکچین‌ها نیز (مانند سولانا) با استفاده از الگوریتم اجماع اثبات سهام، بسترهای با مقیاس‌پذیری بالا ایجاد کردند که در ادامه مقاله به تعدادی از آن‌ها خواهیم پرداخت. پاداش استیکینگ در زنجیره هوشمند بایننس، حدود 7 درصد در سال است.

سولانا (Solana)

بلاکچین سولانا به عنوان یک پروتکل غیرمتمرکز طراحی شده است و توجه خیلی زیادی به موضوع مقیاس‌پذیری داشته است و می‌توان گفت در حال حاضر مقیاس پذیر‌ترین بلاکچین است. سولانا در کنار استفاده از مکانیزم PoS از یک مکانیزم زمانبندی نوآورانه به نام اثبات تاریخ (PoH – Proof of History) نیز استفاده می‌کند؛ این مکانیزم نوآورانه در سولانا، مقیاس پذیری را بشدت افزایش داده است. در بلاکچین سولانا، پاداش سالیانه استیکینگ حدود 5 تا 6 درصد است.

کازماس (Cosmos)

الگوریتم اجماع در کازماس نیز به صورت PoS است، البته در کنار PoS از BFT نیز استفاده می‌کند. در بلاکچین Cosmos ارز بومی Atom نام دارد. با استیک کردن ارز بومی Atom می‌توانید از 14 تا 18 درصد پاداش سالیانه دریافت کنید. پروژه Cosmos نیز مانند Polkadot یک پروژه لایه صفر است و بلاکچین‌های قدرتمندی از جمله Kava  ،  Band و THORchain بر بستر آن و به کمک SDKهای این شبکه راه‌اندازی شده‌اند.

الگوراند (Algorand)

سیستم اجماع بلاکچین الگوراند با ارز بومی Algo نیز بر پایه PoS است، ولی الگوراند هم از نوع خاصی از PoS به نام PPoS (Pure - proof of stake) استفاده می‌کند، مکانیزم اجماع الگوراند به کمک تحمل خطای بیزانسی، میتواند تا زمانی که اکثریت شبکه در اختلال شرکت نکرده‌اند، اختلال شبکه را کنترل کند. پاداش استیکینگ در بلاکچین الگوراند، حدود 6 درصد در یک سال است.

توموچین (Tomochain)

توموچین از نوعی PoS منحصر به فرد به نام PoSV (Proof of stake voting) ، استفاده می‌کند. در بلاکچین توموچین 150 مسترنود وجود دارد و مکانیزم PoSV این امکان را به دارندگان ارز TOMO (ارز بومی بلاکچین توموچین) می‌دهد تا با استیک کردن ارز تومو، در رای‌گیری‌های شبکه شرکت کرده و پاداش استیکینگ دریافت کنند که این میزان در بلاکچین توموچین، سالیانه حدود 11 درصد است. توموچین در مکانیزم اجماع خود از DV (double validation) استفاده می‌کند. توموچین برای افزایش امنیت، در مکانیزم اجماع خود از اثبات دوگانه استفاده کرده است.

الروند (Elrond)

بلاکچین الروند از SPoS (Secure Proof of stake) استفاده می‌کند که مخفف اثبات ایمن سهام است. بلاکچین الروند توجه زیادی به هر سه ضلع معروف مثلث سه‌گانه بلاکچین (Trilemma)، یعنی امنیت، مقیاس‌پذیری و حتی تمرکز زدایی داشته است. الروند برای افزایش مقیاس‌پذیری، در کنار حفظ محیطی غیرمتمرکز، از SPoS استفاده کرده است و نوعی شاردینگ به صورت انتخاب تصادفی ایجاد کرده است. شاردینگی که بلاکچین الروند استفاده شده است از بهترین انواع شاردینگ به حساب می‌آید. ارز EGLD ارز بومی بلاکچین Elrond هست و با استیک کردن آن می‌توانید سالیانه حدود 12 درصد پاداش دریافت کنید.

از دیگر پروژه‌های بلاکچینی که از الگوریتم اجماع اثبات سهام (PoS) استفاده می‌کنند، میتوان به بلاکچین‌هایHarmony ،Polygon ،OasisNetwork ،Near Protocol ،Flow ،Kava ،Cronos ،Fantom و... اشاره کرد.

آیا اتریوم نیز از PoS استفاده می‌کند؟

بلاکچین اتریوم که می‌توان گفت معروف‌ترین بلاکچینی است که از قراردادهای هوشمند استفاده می‌کند، در حال حاضر از الگوریتم اثبات کار (PoW) استفاده می‌کند. ولی به دلیل افزایش تقاضا و نیاز برنامه‌های غیرمتمرکز به بلاکچین‌های مقیاس‌پذیرتر، بلاکچین اتریوم نیز به فکر تغییر مکانیزم خود از اثبات کار به اثبات سهام افتاده است که البته اصلاً کار راحتی برای اتریوم نیست.

هدف بلاکچین اتریوم از آپدیت پیشرو خود و تبدیل شدن به ETH.2، افزایش مقیاس‌پذیری (سرعت بالاتر و کارمزد انتقال‌های پایین تر)، حاکمیت دموکراتیک‌تر و استفاده بهینه‌تر از منابع است که اتریوم را مجبور کرده تا از الگوریتم PoS کند. البته به احتمال زیاد استفاده از الگوریتم اجماع اثبات سهام، به تنهایی برای تقاضای بالایی که در بلاکچین اتریوم وجود دارد کارساز نخواهد بود و همچنان نیازمند به کمک فناوری‌هایی مانند شاردینگ و یا لایه‌های دوم خود خواهد بود.

جمع‌بندی

الگوریتم‌ها و مکانیزم‌های اجماع، روشی برای به اجماع رسیدن اعضای یک شبکه هستند. الگوریتم اجماع اثبات سهام (PoS) نیز یک الگوریتم اجماع است که به تایید تراکنش‌ها، ایجاد بلاک‌ها و تداوم روند بلاکچین کمک می‌کند. الگوریتم اجماع اثبات سهام برای حل ضعف‌های مقیاس‌پذیری و هزینه‌های بالا ناشی از مصرف بالای برق و انرژی در الگوریتم اثبات کار (PoW) که در بیت کوین نیز استفاده شده است، به وجود آمده است. بلاکچین‌های زیادی، مخصوصاً بلاکچین‌های نسل سوم از الگوریتم اثبات سهام استفاده می‌کنند. شناسایی بهترین ارز هایی که از اثبات سهام استفاده می‌کنند می‌تواند در ساخت یک سبد سرمایه گذاری به ما کمک کند؛ بلاکچین‌هایی از جمله کاردانو، کاسماس، پولکادات، ترون، پالیگان، سولانا و... از این نوع مکانیزم اجماع استفاده می‌کنند و شما می‌توانید با استیک کردن  هر کدام از این ارزهای دیجیتال‌، سودهای جذابی دریافت کنید.

شما کدام ارزها را تا به حال استیک کرده‌اید؟ برای ما کامنت کنید!